- Ventriküler Taşikardi Nedir?
- Ventriküler Taşikardi Nedenleri Nelerdir?
- Ventriküler Taşikardi Risk Faktörleri Nelerdir?
- Ventriküler Taşikardi Belirtileri Nelerdir?
- Ventriküler Taşikardi Riskleri Nelerdir?
- Ventriküler Taşikardi Tanısı Nasıl Koyulur?
- Ventriküler Taşikardi Tedavisi Nasıldır?
- Ventriküler Taşikardi Hakkında Sık Sorulan Sorular ve Cevapları
Ventriküler Taşikardi Nedir?
Ventriküler taşikardi (VT), kalbin alt odacıkları olan ventriküllerden kaynaklanan ve kalp hızının dakikada 120 atımın üzerine çıktığı tehlikeli bir ritim bozukluğudur. Normalde kalbin elektriksel uyarıları, sinoatrial düğümden (doğal kalp pili) başlayarak düzenli bir şekilde kalp kasına yayılır. Ancak VT sırasında, ventriküllerdeki anormal bir odak veya elektriksel döngü, hızlı ve kontrolsüz uyarılar üreterek kalbin normal ritmini bozar. Bu durum, kalbin kanı etkili bir şekilde pompalamasını engelleyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ventriküler taşikardi özellikle kalp krizi geçirmiş veya kalp kası hasarı olan hastalarda daha sık görülür. En sık görülen ventriküler taşikardi belirtileri çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi ve bazı hastalarda bilinç kaybıdır. VT atakları bazen kendiliğinden sonlanabilir (sürekli olmayan VT) veya uzun sürebilir (sürekli VT).
VT’nin ne olduğunu daha iyi anlamak için hazırladığım videoyu izleyebilirsiniz.
Ventriküler Taşikardi Nedenleri Nelerdir?
Kalp hastalıkları, doğuştan kalp kusurları (genetik), bazı ilaçlar, elektrolit dengesizlikleri, kalp krizi, geçirilmiş kalp ameliyatı gibi çeşitli nedenler ventriküler taşikardiye neden olabilir. Ayrıca hiçbir kalp hastalığı olmadan da VT oluşabilir. VT nedenlerini anlamak ve en etkili tedavi yaklaşımını belirlemek için basit bir sınıflandırma yapmak çok faydalı olacaktır. VT’leri kabaca üçe ayırabiliriz.
İdiopatik VT’ler: Belirgin bir neden olmaksızın ortaya çıkan bu VT’ler en yaygın VT türüdür. Nedeni bilinmeyen VT olarak da adlandırılır. Genellikle çıkış yolu dediğimiz yerden, yani sağ kalbin akciğerlere kan götüren kısmından, solda aort kapağından veya bunlara yakın bölgelerden kaynaklanırlar.
Yapısal kalp hastalığı olan kişilerde olan VT’ler: Adından da anlaşılacağı gibi, altta yatan yapısal bir kalp hastalığı varlığında ortaya çıkan VT’lerdir. Bu hastalıklar şunları içerir;
- Geçirilmiş kalp krizleri
- Kalp yetmezliği
- Kalp kası büyümesi ile seyreden genetik hastalıklar
- Ventrikül (karıncık) ile ilgili kalp ameliyatı öyküsü
- Miyokardit adı verilen kalp kası iltihabı
- Kalbi etkileyen diğer sistem hastalıkları (sarkoidoz, amiloidoz vb. gibi) olarak sayılabilir
Elektriksel sistem hastalıklarına bağlı VT’ler: Bu hastalıklarda EKO veya MR gibi görüntüleme yöntemleri ile kalp normal görünür. Ancak EKG’de elektriksel bir sistem bozukluğu fark edilir. En sık görülenleri aşağıdaki gibidir;
- Brugada sendromu (sıklığı her 5000 kişinin 1’inde)
- Kısa veya uzun QT sendromu (doğuştan veya bazı ilaçların etkisine bağlı olabilir)
- Katekolaminerjik polimorfik VT (her 10.000 kişinin 1’inde)
Ventriküler Taşikardi Risk Faktörleri Nelerdir?
Ventriküler taşikardi gelişme riskini artıran bazı durumlar ve günlük yaşamdaki tetikleyiciler vardır. Bu risk faktörlerinin bilinmesi ve gerekli önlemlerin alınması önemlidir:
- Elektrolit dengesizlikleri (özellikle potasyum ve magnezyum)
- İlaç etkileşimleri ve toksisite
- Aşırı alkol tüketimi
- Uyarıcı madde kullanımı
- Aşırı stres ve yorgunluk
- Tiroid bezi fonksiyon bozuklukları
Ventriküler Taşikardi Belirtileri Nelerdir?
Ventriküler taşikardi kısa sürüyorsa genellikle kalp çarpıntısı şeklinde görülebilir. Ancak uzun sürüyorsa güçsüzlük, yorgunluk, baş dönmesi, bayılma, göğüs ağrısı, nefes darlığı ve ciddi durumlarda ani kardiyak ölüm gibi şikayetlere neden olabilir.
- Hızlı kalp atışı, kalp çarpıntısı: VT durumunda kalp atışları normalden çok daha hızlı atar. Bu genellikle 120 atımın üzerinde bir hızda olabilir.
- Güçsüzlük ve yorgunluk: Kalbin etkili pompalama yapamaması nedeniyle kaslara yeterli kan gidemez. Bu durum, kişide genel bir güçsüzlük ve aşırı yorgunluk hissine neden olur.
- Baş dönmesi veya bayılma: Hızlı kalp atışları, vücut yeterli oksijen alamadığında baş dönmesine veya bayılmaya neden olabilir.
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlık: Kalbin alt odacıklarının düzensiz kasılması göğüs bölgesinde ağrı veya rahatsızlığa neden olabilir.
- Nefes darlığı: Kalp atışlarındaki hızlı artış, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni almasını zorlaştırabilir ve bu da nefes darlığına neden olabilir.
- Ani kardiyak ölüm: Uzun süren ve tedavi edilmeyen ventriküler taşikardi, kalbin normal pompalama fonksiyonunu tamamen kaybetmesine ve ani kardiyak ölüme yol açabilir. Bu durum özellikle altta yatan kalp hastalığı olan kişilerde görülebilir.
Ventriküler Taşikardi Riskleri Nelerdir?
Ventriküler taşikardi riskleri arasında en önemlisi ventriküler fibrilasyona ilerleme ve ani kardiyak ölümdür. Ayrıca, kalp yetmezliği, kardiyojenik şok, bilinç kaybı (bayılma), kan pıhtıları ve azalmış kan akışına bağlı organ hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, erken tanı ve uygun tedavi hayati önem taşır.
Kardiyojenik şok, kalbin yeterli miktarda kan pompalayamaması sonucu dokulara yetersiz kan ve oksijen gitmesi ile karakterize, yaşamı tehdit eden ciddi bir acil durumdur.
Ventriküler Taşikardi Tanısı Nasıl Koyulur?
Ventriküler taşikardi tanısı kapsamlı bir yaklaşım gerektirir. EKG temel tanı aracıdır. Bunun yanında Holter cihazı, olay kaydedici, elektrofizyolojik çalışma, kardiyak görüntüleme (ekokardiyografi, kardiyak MRI), elektrolit düzeyleri için kan testleri ve bazı durumlarda genetik testler kullanılabilir.
Ventriküler Taşikardi Tedavisi Nasıldır?
Ventriküler taşikardi tedavisi, ilaçlar, altta yatan hastalığın tedavi edilmesi, kardiyoversiyon, ablasyon tedavisi ve şok pili (ICD) takılması gibi seçenekleri içerir. Özellikle tekrarlayan ataklarda ablasyon tedavisi ön plana çıkar.
- Altta Yatan Hastalığın Tedavisi: Taşikardiye başka bir tıbbi durum neden oluyorsa, altta yatan sorunun tedavisi hızlı kalp atışı ataklarını azaltabilir veya önleyebilir.
- İlaç Tedavisi: VT tedavisinde kullanılan ilaçlar vardır. Bu ilaçlar bazen çarpıntıyı kontrol altına almak için tek başına kullanılsa da genellikle ablasyon tedavisi ile kombine edilir.
- Ablasyon Tedavisi: Ventriküler taşikardiyi durdurmak ve tekrar oluşmasını engellemek için kullanılan etkili yöntemlerden biri ablasyon tedavisidir. Ablasyon ile çarpıntının mekanizması bulunur ve bu bölge yakılarak ritim bozukluğu etkisiz hale getirilir. Başarı oranı yüksektir ve aritmi bölgesinin büyüklüğüne ve altta yatan kalp hastalığının tipine ve ciddiyetine bağlıdır.
- Kardiyoversiyon: Anormal kalp ritmini normale döndürmek için kontrollü elektrik şoku verilmesidir
- Şok kalp pili: Göğüs bölgesine yerleştirilen, hayatı tehdit eden ritim bozukluklarını sürekli izleyen ve tespit ettiğinde otomatik olarak elektrik şoku vererek düzelten cihazdır.
Ventriküler Taşikardi Hakkında Sık Sorulan Sorular ve Cevapları
Ventriküler taşikardi hastalığının seyri nasıldır?
Hastalığın seyri altta yatan nedene, VT tipine (sürekli veya sürekli olmayan), yapısal kalp hastalığının varlığına, tedavinin zamanlamasına, hasta uyumuna ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Uygun tıbbi bakım ve yaşam tarzı değişiklikleri ile durum genellikle yönetilebilir, ancak dikkatli izlem ve tedavi planlarına sıkı bağlılık gerektirir.
Ventriküler Taşikardi İyileşir mi?
Bazı ventriküler taşikardi vakalarında ablasyon tedavisi ile hastalık tamamen ortadan kaldırılabilir ve şok pili gerekli olmayabilir. Bunlar yapısal olarak normal bir kalpte gelişen ventriküler taşikardilerdir. En yaygın olanları şunlardır;
- Fasiküler VT’ler
- Çıkış yolu dediğimiz bölgeden kaynaklanan VT’ler
Yapısal kalp hastalığınız varsa, ritim bozukluğu ablasyon veya ilaçla kontrol edilse bile bir şok cihazı takmak gerekebilir. Yapısal kalp hastalığı, kalpte genişleme, büyüme veya yetersizlik gibi yapısal anormalliklerin olmasıdır.
Elektriksel hastalıklara bağlı VT lerde de, ritim bozukluğu kontrol altına alınsa bile şok pilleri genellikle gerekli olmaktadır.
VT Tehlikeli midir?
Ventriküler taşikardi genel olarak hayatı tehdit edebilen bir ritim bozukluğudur. Ölüme neden olabilir. Yapısal veya elektriksel kalp hastalığınız yoksa, VT sırasında tansiyonunuz düşmüyorsa, baş dönmesi veya bayılma yaşamıyorsanız ve VT hızı nispeten düşükse bu risk daha düşüktür. Çarpıntı çok hızlıysa, yapısal veya elektriksel kalp hastalığınız varsa veya bayılma meydana gelirse, hayati risk daha fazla olacaktır.
VT Atağı Nasıl Olur?
Ventriküler taşikardide kalp çarpıntısı genellikle aniden başlar. Kalp atışlarınızda hızlanma, baş dönmesi, bayılır gibi olma veya bayılma, kalp sıkışması hissi ve nefes almada güçlük şeklinde olur. Bu durumlarda acil tıbbi yardım almanız gerekebilir.
VT’den Korunabilir miyim?
Ventriküler taşikardinin önemli bir nedeni doğuştan olmayan, sonradan gelişen kalp hastalıkları (kalp krizi, kalp yetmezliği gibi) olduğundan, kendinizi şu yollarla koruyabilirsiniz. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, sigaradan uzak durma, düzenli fiziksel egzersiz ile kalp damar darlığı oluşmasını engelleyebilir veya yavaşlatabilirsiniz. Oluşabilecek kalp krizi riskinizi azaltarak, ikincil olarak gelişebilecek VT’lerden kendinizi koruyabilirsiniz.
Referans: Ventricular Tachycardia
