Kalp pili, kalbin çok yavaşladığı veya durakladığı durumlarda devreye girerek düzenli bir kalp atışı sağlar. Bu cihaz göğsün üst bölümüne yerleştirilir ve ömür boyu kalpte kalır. Kalp pili lokal anestezi ile vücuda yerleştirilir ve bu işlem yaklaşık 1–2 saat sürer. Modern kalp pilleri kendiliğinden çalışan, harekete göre hız ayarlayabilen gelişmiş cihazlardır. Çoğu hastada işlem sonrası günlük yaşama dönüş hızlıdır ve kalp pili yıllarca güvenle çalışır.
Kalp Pili Nedir?
Kalp pili, kalbin atışlarını sürekli izleyen ve yavaşlama olduğunda kalbi uyaran elektronik bir düzenektir. Cihazın içinde küçük bir batarya ve kontrol ünitesi bulunur. Bu kısım köprücük kemiğinin altına yerleştirilirken ince teller kalbin içine uzanır.
Kalp pilinin görevi, kalbin doğal ritmi yavaşladığında devreye girip kalbi zamanında uyarmaktır. Kalbiniz normal atarken kalp pili müdahale etmez, sadece izler. Yürüdüğünüzde kalp hızını artırır, dinlendiğinizde yavaşlatır. Bu sayede kalp pili, kalbin eksik yaptığı işi tamamlar ve vücudun düzenli şekilde kan almasını sağlar.
Kalp Pili Neden Takılır?
Kalp pili, kalbin yavaş çalıştığı ve vücudu yeterince besleyemediği durumlarda takılır. Bu durumlar arasında doğal ritmi yöneten merkezin zayıflaması (bradikardi), atımlar arasında uzun duraklamalar olması veya kalbin üst ve alt bölümleri arasındaki iletişimin bozulması (kalp bloğu) bulunur. Bu sorunlar olduğunda kişi baş dönmesi, halsizlik, nefes darlığı ve bayılma yaşayabilir. Kalp pili takılması, bu tehlikeli duraklamaları ortadan kaldırır ve kalbin düzenli şekilde çalışmasını sağlar.
Kalp Pili Çeşitleri
Kalp pili çeşitleri, sorunun kalbin hangi bölümünde olduğuna göre belirlenir.
- Tek kablolu kalp pili, kalbin alt bölümünü düzenlemek için kullanılan basit bir sistemdir ve uygun hastalarda yeterlidir.
- İki kablolu kalp pili, hem üst hem alt bölümü uyumlu çalıştırdığı için doğal kalp düzenine en yakın sonuçları verir ve günümüzde en sık kullanılan modeldir.
- Üç kablolu kalp pili, kalp yetmezliği olan hastalarda kalbin iki tarafını aynı anda uyararak nefes darlığını azaltır ve günlük yaşamı kolaylaştırır. Bu kalp pili biventriküler kalp pili veya kısaca CRT olarak da bilinirler.
- Kablosuz kalp pili, göğüste kesi gerektirmeyen, doğrudan kalbin içine yerleştirilen yeni nesil bir seçenektir; iyileşme süresi çok hızlıdır ancak her hasta için uygun olmayabilir.
Kalp Pili İşlemi Öncesi Hazırlık
Kalp pili takılmadan önce hastanın güvenliği için birkaç basit hazırlık yapılır. İşlemden birkaç saat önce yemek yenmez ve kullanılan ilaçlar doktor tarafından kontrol edilir. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalara özel talimatlar verilir. İşlem bölgesi temizlenir ve damar yolundan koruyucu antibiyotik verilir. Bu aşama, kalp pili ameliyatının sorunsuz geçmesi için önemlidir.
Kalp Pili Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Kalp pili ameliyatı lokal anestezi ile yapılır; yani hasta uyanıktır ama işlem bölgesi tamamen uyuşturulur ve ağrı hissedilmez. Köprücük kemiği altına küçük bir kesi yapılır ve kalp pilinin yerleştirileceği bir cep hazırlanır. Ardından kalbe uzanan ince teller, damardan içeri ilerletilerek kalbin uygun bölgelerine yerleştirilir. Sürekli görüntüleme kullanıldığı için tellerin doğru pozisyona ulaştığından emin olunur. Teller test edilir, kalbi doğru şekilde uyardığı görüldükten sonra kalp piline bağlanır. Son olarak cihaz cilt altındaki cebe yerleştirilir, kesi kapatılır ve işlem tamamlanır. Tüm süreç genellikle 1–2 saat içinde sorunsuz şekilde biter.
Kalp Pili Takıldıktan Sonra İyileşme
Kalp pili takıldıktan sonra hastalar genellikle bir gece hastanede kalır ve ertesi gün taburcu edilir. İlk haftalarda kalp pilinin yerleştirildiği kolun ani şekilde yukarı kaldırılmaması, ağır yük taşınmaması ve kesi bölgesinin temiz tutulması gerekir. Bu dönem, tellerin kalbe tam olarak tutunması için önemlidir. Hafif yürüyüşler, günlük işler ve duş genellikle sorun yaratmaz. Dikişler iyileştikten sonra kişi normal yaşamına döner. Rutin kontrollerde kalp pilinin bataryası, ayarları ve çalışma düzeni kontrol edilir. Bu takipler cihazın sorunsuz çalışması için gereklidir.
Kalp Pili Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
Kalp pili ile yaşam çoğu kişi için tamamen normaldir. Yürüyüş, bisiklet, yüzme, dans ve hafif sporlar yapılabilir. Evde kullanılan eşyalar, bilgisayar, televizyon veya internet kalp pilini bozmaz. Telefon kullanırken cihazdan bir miktar uzak tutmak yeterlidir. Havaalanı kontrol noktalarından geçerken kalp pili kartını göstermek güvenlik açısından faydalıdır. Sağlık kuruluşlarında yapılacak her işlemden önce kalp pili olduğu söylenmelidir. Kalp pili ile yaşam, doğru önlemler alındığında güvenli, aktif ve uyumlu şekilde sürer.
Kalp Pili Takılmazsa Ne Olur?
Kalp pili gerektiği halde takılmazsa kalp atışları daha da yavaşlayabilir ve kişi ansızın bayılabilir. Bu durum yaralanmalara, kazalara ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Zamanla kalp zayıflar ve günlük yaşam çok zor hale gelir. Bazı durumlarda kalp aniden durabilir ve kısa sürede müdahale edilmezse sonuç ölümcül olabilir. Kalp pili, bu riskleri ortadan kaldırarak düzenli ve güvenli bir kalp ritmi sağlar.
İşlem Riskleri
Kalp pili ameliyatı güvenli bir işlem olsa da her ameliyatta olduğu gibi bazı küçük riskler vardır. Kesi yerinde enfeksiyon gelişebilir, nadiren akciğer zarı etkilenebilir veya tellerin pozisyonu değişebilir. Bu sorunlar görülse bile çoğu kolayca tedavi edilir. İlk haftalarda hareket kısıtlamasına dikkat edilmesi, kalp pili ile ilgili olası riskleri büyük ölçüde azaltır.
Sık Sorulan Sorular
Kalp pili takılırken hasta uyutulur mu?
Genellikle hasta tamamen uyutulmaz (genel anestezi uygulanmaz). Lokal anestezi altında ve damardan verilen sakinleştirici ilaçlarla hastanın rahat ve ağrısız kalması sağlanır.
Kalp pili çalışırken hissedilir mi?
Normalde kalp pili çalışırken hissedilmez; çünkü pil, kalbiniz doğal atışını yaptığında pasif kalır. Ancak, pilin aniden devreye girdiği durumlarda çok nadiren hafif bir çarpıntı hissi yaşanabilir.
Nabız kaç olursa kalp pili gerekir?
Sadece nabız sayısına bakılmaz; ancak genellikle nabzın dakikada 40 atımın altına inmesi ve bunun baş dönmesi, bayılma gibi semptomlara yol açması pil gerekliliğini düşündürür.
Kalp pili kalbi güçlendirir mi?
Standart kalp pilleri kalbinizi doğrudan güçlendirmez; sadece yavaş atışların önüne geçerek pompalama ritmini korur. Ancak, kalp yetmezliği için kullanılan özel piller (CRT), karıncıkların eş zamanlı kasılmasını sağlayarak kalbin pompalama verimliliğini artırabilir.
Kalp pili biterse ne olur?
Kalp pili aniden bitmez. Pilin ömrü yavaş yavaş azalır ve rutin kontrollerle takip edilir. Pilin ömrü kritik seviyeye düştüğünde değiştirilmezse, kalbinizin ritim problemi geri döner ve bayılma veya ani kalp durması riski oluşur.
Kalp pili olanlar hangi tetkikleri yaptırabilir?
Kalp pili olanlar EKG, akciğer röntgeni, BT (Tomografi) ve ultrason gibi çoğu tetkiki güvenle yaptırabilir. Ancak güçlü elektromanyetik alana sahip MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme) çekimi öncesinde pilin MR uyumlu olup olmadığı mutlaka kontrol edilmeli ve pil ayarı yapılmalıdır.
Kalp pili seçimi neye göre yapılır?
Pil seçimi, ritim bozukluğunuzun tipi ve şiddetine göre yapılır. En önemli faktörler; kalbinizin hangi elektriksel iletim yolunda sorun olduğu (kulakçık mı, karıncık mı), kalbinizin pompalama gücü ve kalp yetmezliği olup olmadığıdır. Doktorunuz size en uygun olan tek odacıklı, çift odacıklı veya biventriküler pil tipine karar verir.
Kalp pili dışarıdan belli olur mu?
Kalp pili, genellikle köprücük kemiği altında, cilt altına yerleştirilir ve özellikle zayıf hastalarda küçük bir şişlik olarak dışarıdan hafifçe belli olabilir. Modern pillerin boyutları küçülmüştür ve çoğu zaman günlük kıyafetler altında belirgin bir görünüm oluşturmaz.
Kalp pili olan hasta kalp krizi geçirir mi?
Evet, kalp pili koroner arter hastalığı veya kalp krizini önlemez. Pil, sadece kalp ritmini kontrol eder. Kalp pili olan hastalar, damar sertliği nedeniyle kalp krizi geçirebilir, bu nedenle sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmek önemlidir.
Kalp pili yaşam süresini uzatır mı?
Kalp pili, hayati tehlike taşıyan yavaş kalp atışlarını (ciddi bradikardi) düzelttiği ve kalbin durmasını engellediği için, bu durum nedeniyle oluşabilecek ani ölümleri önleyerek yaşam sürenizi uzatır. Aynı zamanda yorgunluk ve bayılma gibi semptomları ortadan kaldırarak yaşam kalitenizi de önemli ölçüde artırır.
Kalp pili kaç yaşına kadar takılır?
Kalp pili takılmasında bir üst yaş sınırı yoktur. İşlem kararı, hastanın genel sağlık durumu, yaşam beklentisi ve pil takılmamasının getireceği risklere göre verilir. Hem yeni doğan bebeklere hem de ileri yaştaki bireylere ihtiyaç duyulması halinde güvenle takılabilir.
Kalp pili olanlar araç kullanabilir mi?
Kalp pili takıldıktan sonraki iyileşme döneminde (genellikle 1 hafta) araç kullanılması önerilmez. İyileşme sonrası doktor onayı ile araç kullanılabilir; ancak ani bilinç kaybı riski taşıyan ICD (Şok Cihazı) takılan hastalar için ek kısıtlamalar olabilir.
Kalp pili varken egzersiz yapabilir miyim?
Evet, yapabilirsiniz. Hatta düzenli egzersiz, kalp sağlığınız için önemlidir. Ancak pilin takılı olduğu kolla yapılan basketbol, golf veya halter gibi yoğun temas ve zorlayıcı sporlardan doktorunuzun onayı olmadan kaçınmalısınız.
Kalp pili takıldıktan sonra MR çektirebilir miyim?
Eskiden piller MR uyumlu değildi, ancak günümüzde takılan modern pillerin çoğu MR uyumludur. Pilinizin MR uyumlu olup olmadığını mutlaka doktorunuza danışmalı ve MR çekiminden önce pil ayarlarının özel bir moda getirilmesi gerektiğini unutmamalısınız.
Kalp pilinin ömrü ne kadardır?
Kalp pilinin batarya ömrü genellikle 5 ila 15 yıl arasındadır. Pilin ömrü bittiğinde, sadece jeneratör kısmı basit bir işlemle yenisiyle değiştirilir; kalpteki elektrot kabloları yerinde bırakılır.
Sonuç
Kalp pili, yaşam kalitesini artıran ve ani ritim durmalarını önleyen güvenilir bir cihazdır. Doktorunuz kalp pili önerdiyse, bu karar detaylı bir değerlendirme sonucunda verilmiştir. Kalp pili takılması, şikayetlerin azalması, bayılmaların durması ve daha aktif bir yaşam anlamına gelir. Modern kalp pilleri uzun ömürlüdür, düzenli kontrollerle sorunsuz şekilde çalışır ve milyonlarca insan bu cihaz ile sağlıklı, üretken bir yaşam sürmektedir.
Kalp ritim bozukluğu nedir yazısını buradan okuyabilirsiniz.
Kalp pilleri ile ilgili aşağıdaki yazıları okuyabilirsiniz.
ICD (Kardiyoverter Defibrilatör)
Referanslar
https://www.heart.org/en/health-topics/arrhythmia/treatment-for-arrhythmia/pacemakers
