AVNRT Nedir?
AVNRT, kalbin elektriksel iletim sistemindeki AV düğümde oluşan ve kalp hızının aniden artmasına neden olan bir ritim bozukluğudur. Kalp atış hızı dakikada 140-250 arasında seyreder ve atışlar genellikle düzenlidir. Bu durum, AV düğümde oluşan anormal bir elektriksel döngü nedeniyle ortaya çıkar.
En sık görülen supraventriküler taşikardi türü olan AVNRT, genellikle yapısal kalp hastalığı olmayan kişilerde görülür ve özellikle genç-orta yaş kadınlarda daha yaygındır. Her ne kadar hayatı tehdit eden bir durum olmasa da, hastaların günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
AVNRT atakları ani başlar ve genellikle kendiliğinden veya bazı manevralarla sonlanabilir. Bu ritim bozukluğu, doğru tanı ve tedavi ile başarılı bir şekilde kontrol altına alınabilir.
AVNRT Nasıl Oluşur?
Kalbimizdeki elektrik sinyalleri, AV düğümden geçerken iki farklı yoldan ilerleyebilir. Bunlar hızlı yol ve yavaş yol olarak adlandırılır. Normal bir kalp atışı sırasında sinyaller genellikle hızlı yoldan geçerek kalbi uyarır. Yavaş yoldan ilerleyen sinyaller ise hızlı olanlarla çakışarak etkisiz hale gelir. Ancak bazı durumlarda bu iki yol arasında bir elektrik döngüsü oluşabilir. Bu durum, hızlı ve düzenli bir kalp ritim bozukluğu olan AVNRT’ye yol açar.
Bu döngü genellikle kalp çarpıntısı, baş dönmesi veya halsizlik gibi belirtilere neden olabilir. Çoğu durumda, AVNRT ciddi bir risk oluşturmaz ancak rahatsız edici olabilir. Tedavi için genellikle ilaçlar veya özel bir işlemle (ablasyon) bu döngüyü ortadan kaldırmak mümkündür.
AVNRT Neden Olur? Nedenleri Nelerdir?
AVNRT, kalp atışlarını kontrol eden elektriksel sinyallerindeki bir hatadan kaynaklanır. Bu duruma kalp hastalıkları, doğuştan kalp kusurları, uyku apnesi, geçirilmiş kalp veya akciğer ameliyatları, diyabet, tiroid bezi sorunları, bazı ilaçlar ve elektrolit dengesizlikleri neden olabilir. Ayrıca aşırı stres, yorgunluk, kafein tüketimi, alkol ve sigara kullanımı, uyku düzensizliği gibi faktörler AVNRT ataklarını tetikleyebilir.
AVNRT Belirtileri Nelerdir?
AVNRT’nin en belirgin belirtisi ani başlayan çarpıntıdır. Hastalar genellikle göğüste sıkışma veya baskı hissi, nefes darlığı ve baş dönmesi yaşarlar. Boyun bölgesinde belirgin nabız hissi, halsizlik, terleme ve anksiyete sık görülen diğer belirtilerdir. Bazı hastalarda göğüs ağrısı olabilir ve nadiren bayılma yaşanabilir.
AVNRT Tanısı Nasıl Konulur?
AVNRT tanısı genellikle hastanın şikayetleri (çarpıntı, baş dönmesi, bayılma hissi) ve EKG bulguları ile konulur. EKG’de düzenli ve hızlı bir kalp ritmi görülmesi tanıyı destekler. Eğer ritim bozukluğu ortaya çıkmamışsa, Holter veya elektrofizyolojik çalışma (EPS) gibi ileri tetkikler tanıyı doğrulamak için kullanılabilir
AVNRT Tedavisi Nasıl Yapılır?
AVNRT tedavisi, akut atak yönetimi ve uzun dönemli tedavi olarak iki aşamada ele alınır. Akut ataklar sırasında ilk olarak vagal manevralar (Valsalva manevrası, yüze soğuk uygulama) denenebilir. Bu yöntemler yetersiz kaldığında adenozin, beta blokerler veya kalsiyum kanal blokerleri gibi ilaçlar kullanılır. Çok nadir durumlarda kardiyoversiyon gerekebilir.
Uzun dönemli tedavide ise beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri veya antiaritmik ilaçlar kullanılabilir. Ancak en etkili ve kalıcı tedavi yöntemi ablasyondur. AVNRT ablasyonunun başarı oranı %95’in üzerindedir ve birçok hasta için kalıcı çözüm sağlar.
AVNRT Ablasyonu Nasıl Yapılır?
AVNRT ablasyonu, kasık bölgesinden damar yoluyla yapılır. İşlem öncesi lokal anestezi uygulanır ve hasta monitörize edilir. Kalbe özel kateterler yerleştirilerek AV düğüm ve çevresindeki elektriksel sinyaller kaydedilir. Tam lokalizasyon belirlendikten sonra radyofrekans enerji veya soğuk enerji kullanılarak hedef doku kontrollü şekilde ısıtılır veya dondurulur. Bu enerjiler genellikle yavaş yol denilen bölgeye uygulanır. İşlem sırasında AV blok olmaması için sürekli kontrol yapılır. Ablasyon tamamlandıktan sonra taşikardinin tekrarlayıp tekrarlamadığı test edilir ve kalpteki normal iletimin devam ettiği doğrulanır. 1-2 saat süren bu işlemin başarı oranı oldukça yüksektir.
Ayrıca bu tedavilere ek olarak hastaların yaşam kalitesini artırmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir. Kafein tüketiminin azaltılması, düzenli uyku, stres yönetimi, sigaranın bırakılması ve alkol tüketiminin sınırlandırılması önerilir.
AVNRT’nin Seyri nasıldır?
AVNRT genellikle iyi huylu bir ritim bozukluğudur ve yaşamı tehdit etmez. Ancak kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı veya ciddi kapak sorunları gibi altta yatan başka bir kalp hastalığı varsa risk oluşturabilir. Doğru tanı ve uygun tedavi ile hastaların büyük çoğunluğu normal yaşamlarına döner. Özellikle ablasyon tedavisi sonrası tekrarlama oranı oldukça düşüktür. Düzenli kontroller ve yaşam tarzı değişikliklerine uyum, hastalığın başarılı yönetiminde anahtar rol oynar.
Referans: AVNRT
