TAVİ Nedir?
TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu), açık kalp ameliyatına gerek kalmadan daralmış aort kapağının değiştirilmesini sağlayan minimal invaziv bir tıbbi prosedürdür. Bu işlem, kateter laboratuvarında kasık, kol veya göğüsteki bir damar yoluyla ilerletilen kateter aracılığıyla yapılır. Yeni kalp kapağı, daralmış aort kapağının içine yerleştirilerek genişletilir ve kalbin kan pompalama işlevini iyileştirir. TAVI işlemi, hastaya bağlı olarak genellikle 1-2 saat sürer ve hastalar çoğunlukla birkaç gün içinde taburcu edilir.
Aort kapağı, kalbin sol karıncığı ile aort damarı arasında bulunur ve kanın tek yönlü akışını sağlar. Kapak daraldığında (aort darlığı), kalp vücuda yeterli kan pompalamak için daha fazla efor sarf eder. Bu durum zamanla kalp yetmezliği, göğüs ağrısı, bayılma gibi ciddi durumlara yol açabilir.
TAVİ’nin açılımı “Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu”, TAVR’ın açılımı ise “Transkateter Aort Kapak Replasmanı” şeklindedir. Bu iki terim, aynı prosedürü tanımlamak için kullanılır ve eş anlamlı kabul edilir. TAVİ terimi daha çok Avrupa’da kullanılırken, TAVR terimi Amerika’da tercih edilmektedir.
TAVİ Kimlere Yapılır? Kimlere Yapılmaz?
TAVİ, genellikle açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan, ileri yaşta olan, ciddi ek sağlık sorunları bulunan veya cerrahi müdahaleye uygun olmayan aort kapak hastalarına uygulanır. Bununla birlikte, aktif enfeksiyonu olanlar, damar yapıları işlem için uygun olmayanlar ve aort kapağı dışında başka ciddi kalp hastalıkları bulunan hastalar için TAVİ önerilmeyebilir. TAVİ’nin uygunluğu, hastanın genel sağlık durumu ve kalp hastalığının özellikleri dikkate alınarak doktor tarafından değerlendirilir.
TAVİ İşlemine Hazırlık
TAVİ işlemi öncesinde hastanın genel sağlık durumu detaylı bir şekilde değerlendirilir. Bu süreçte kan testleri, kalp ultrasonu (Ekokardiyografi), bilgisayarlı tomografi (BT) ve diğer görüntüleme yöntemleri kullanılarak kalp ve damar yapısı incelenir. Hasta, işlem öncesinde kullandığı ilaçlar ve genel tıbbi geçmişi hakkında doktorunu bilgilendirmelidir. Ayrıca işlemden önce bir süre yemek ve içecek tüketimi durdurulabilir. Doktorun verdiği talimatlara uymak, işlemin güvenli ve başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için kritik öneme sahiptir
TAVİ İşlemi Nasıl Yapılır?
TAVİ işlemi genellikle lokal anestezi altında yapılır ve kasık bölgesinden (femoral arter) veya göğüs duvarından ince bir kateterle gerçekleştirilir. Kateter, daralmış aort kapağına ulaşana kadar damar boyunca dikkatlice ilerletilir. Ardından, kateterin ucundaki biyolojik kalp kapağı, daralmış kapağın üzerine yerleştirilir ve açılarak eski kapağın yerini alır. Bu işlem, kan akışını düzeltir ve kalbin daha verimli çalışmasını sağlar. İşlem genellikle 1-2 saat sürer ve hasta genellikle kısa bir süre içinde günlük yaşamına dönebilir.
TAVİ işleminden sonra çoğu hasta, işlemden sonraki birkaç gün içinde günlük aktivitelerine dönebilir. TAVİ, yüksek başarı oranı ve minimal komplikasyon riski nedeniyle kalp hastalıklarının tedavisinde önemli bir seçenektir.
TAVİ Kapak Türleri ve Seçim Kriterleri
TAVİ işlemi sırasında genellikle biyolojik kapakçıklar kullanılır. Bu kapakçıklar, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve kapak hastalığının şiddetine bağlı olarak seçilir. Biyolojik kapakların ömrü genellikle 10-15 yıl arasında değişir ve hastanın durumuna göre en uygun seçenek belirlenir. Biyolojik kapakçık kullanan hastaların genellikle uzun süreli kan sulandırıcı ilaç kullanması gerekmez. Ancak, mekanik kapakçıklar tercih edildiğinde, bu kapakların uzun ömürlü olması nedeniyle hastaların ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanmaları gereklidir. Bu durum, kapak türünün seçiminde önemli bir kriterdir.
TAVİ Sonrası İyileşme Süreci ve Bakım
TAVİ sonrası iyileşme süreci genellikle hızlı ve sorunsuz ilerler. Hastalar, işlemden sonra kısa bir süre hastanede kalır ve çoğu kişi birkaç gün içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Bununla birlikte, tam iyileşme süreci birkaç haftayı bulabilir. Bu dönemde hastaların düzenli kontrollerini aksatmaması ve doktorun önerdiği şekilde yaşam tarzı değişiklikleri yapması önemlidir. Sağlıklı bir beslenme düzeni, hafif fiziksel aktiviteler ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulması iyileşme sürecini destekler.
TAVİ Avantajları ve Dezavantajları
TAVİ’nin en büyük avantajlarından biri, açık kalp cerrahisi gerektirmemesi ve hastaların daha hızlı iyileşmesidir. Ayrıca, işlem sırasında daha az kanama ve komplikasyon riski bulunur. Ancak, TAVİ’nin de bazı riskleri vardır. Bunlar arasında, damar yaralanması, kanama, enfeksiyon, felç, kalp krizi veya yeni kapağın yerinden oynaması sayılabilir. Ancak bu riskler, açık ameliyata göre daha düşüktür. Komplikasyon olasılığı hasta özelinde değerlendirilir.
TAVİ İşleminden Sonra Ne Yapılmalı?
TAVİ işleminden sonra iyileşme sürecinde yaşam tarzı değişikliklerine dikkat edilmesi gerekir. Sağlıklı bir diyet, düzenli fiziksel aktivite ve sigara kullanımının bırakılması, TAVİ işleminden alınan sonucun uzun vadeli başarısını artırabilir. Doktorun önerdiği ilaçların düzenli olarak kullanılması da büyük önem taşır.
TAVİ İşlemi İle İlgili Sık Sorulan Sorular
TAVİ işlemi ne kadar sürer?
TAVİ işlemi genellikle 1-2 saat arasında tamamlanır. Lokal anestezi veya hafif sedasyon kullanıldığı için hasta ameliyat sonrası hızla uyanır. Hastanede kalış süresi çoğunlukla birkaç günü geçmez.
TAVİ sonrası kan sulandırıcı kullanılır mı?
Biyolojik kapak kullanılan hastalarda genellikle ömür boyu kan sulandırıcı gerekmez. Ancak hastanın başka kalp sorunları (atrial fibrilasyon gibi) varsa doktor önerisiyle ilaç kullanımı devam edebilir.
TAVİ kaç yaşına kadar yapılır?
TAVİ için kesin bir yaş sınırı yoktur. İleri yaş (genellikle 75+), önemli bir kriter olsa da işlem, daha genç ancak cerrahi riski yüksek hastalara da uygulanabilir. Karar, bireysel sağlık durumuna göre verilir.
TAVİ kapak ömrü ne kadardır?
Biyolojik kapakların ömrü ortalama 10-15 yıldır. Yaş, kapak yapısı ve hasta ömrü gibi faktörlere bağlı olarak bu süre değişebilir. Mekanik kapaklar daha dayanıklıdır ancak TAVİ’de genellikle biyolojik kapak tercih edilir.
TAVİ sonrası spor yapılabilir mi?
Hafif egzersizler (yürüyüş, yüzme) işlemden birkaç hafta sonra doktor onayıyla başlanabilir. Ağır sporlar veya yarışmalı aktivitelerden kaçınılmalıdır. Fiziksel aktivite planı kişiye özel olarak belirlenir.
TAVİ SGK veya sigorta kapsamında mı?
Türkiye’de TAVİ, SGK tarafından belirli kriterlere uyan hastalarda karşılanmaktadır. Özel sigortalar da poliçe kapsamına göre işlemi finanse edebilir. Detaylar için kurum ve doktorla iletişim önerilir.
TAVİ mi açık ameliyat mı daha iyi?
TAVİ, düşük riskli ve hızlı iyileşme avantajı nedeniyle yüksek riskli hastalarda tercih edilir. Ancak genç, cerrahi riski düşük hastalarda açık ameliyat daha kalıcı çözüm sunabilir. Seçim hasta özelinde yapılır.
Referans: TAVI