TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu), açık kalp ameliyatına gerek kalmadan daralmış aort kapağının kateter yöntemiyle değiştirilmesidir. Özellikle ileri yaşlı ve cerrahi riski yüksek hastalarda yaşam kalitesini belirgin şekilde artırır. Bu minimal invaziv prosedürde, bacak atardamarından ilerletilen bir kateter yardımıyla kapak değiştirilir.
TAVI Nedir?
TAVI, aort darlığı nedeniyle kalbin sol tarafında ciddi yük oluşturan hastalarda uygulanan kapak değişim yöntemidir. Cerrahi kesi yapılmadan, ince bir kateter yardımıyla yeni kapak mevcut kapağın içine yerleştirilir. İşlem sırasında kalp çalışmaya devam eder, bu da iyileşme sürecini hızlandırır.
TAVI Kimlere Yapılır?
TAVI, genellikle şu hasta gruplarında tercih edilir:
- Açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan yaşlı bireyler
- Kalp dışı hastalıkları nedeniyle ameliyata uygun olmayanlar
- Aort darlığı nedeniyle nefes darlığı, göğüs ağrısı veya bayılma yaşayanlar
- Orta veya düşük cerrahi riskli ancak minimal invaziv tedaviyi tercih eden bazı hastalar
Hastanın uygunluğu detaylı görüntüleme ve multidisipliner kalp takımı değerlendirmesiyle belirlenir.
TAVI Kimlere Yapılmaz?
Her hasta TAVI için uygun olmayabilir. Özellikle aktif enfeksiyonu olanlarda, özellikle kalp kapak enfeksiyonu (endokardit) varsa bu işlem ertelenmelidir. Aort kapağı kireçlenme dışında bir hastalıktan etkilenmişse veya ciddi aort yetmezliği varsa, TAVI genellikle tercih edilmez. Ayrıca, kateterin ilerlemesini engelleyecek kadar dar veya bozulmuş damar yapısı olan hastalarda da işlem uygun olmayabilir. Eşlik eden ciddi kalp hastalıkları (örneğin mitral kapak hastalıkları veya kalp içi pıhtılar) olan hastalar ise daha kapsamlı değerlendirmeyi gerektirir.
TAVI İşlemine Hazırlık
TAVI işlemi öncesinde hastanın kalp sağlığı ve genel durumu ayrıntılı şekilde değerlendirilir. Ekokardiyografi, BT anjiyografi gibi görüntüleme yöntemleriyle aort kapağı ve damar yapısı incelenir. Kullanılan ilaçlar, varsa diğer hastalıklar ve önceki kalp işlemleri mutlaka göz önünde bulundurulur. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar işlem öncesinde yeniden düzenlenebilir.
İşlem günü genellikle birkaç saatlik açlık gerekebilir. Hastaneye yatış öncesi tüm tıbbi bilgiler doktor tarafından tekrar değerlendirilir. Bu hazırlık süreci, işlemin güvenli ve başarılı geçmesi için kritik önem taşır.
TAVI İşlemi Nasıl Yapılır?
TAVI genellikle lokal anestezi ve hafif sedasyon altında uygulanır. En sık kullanılan yol, kasık atardamarıdır (femoral arter). Bu bölgeden ince bir kateter yardımıyla kalbe ulaşılır. Kateterin ucundaki biyolojik kalp kapağı, daralmış aort kapağının içine yerleştirilir ve orada açılarak eski kapağın işlevini devralır. Böylece kan akışı normale döner ve kalp daha rahat çalışır.
İşlem yaklaşık 1–2 saat sürer. Ardından hasta genellikle kısa süreli bir yoğun bakım izlemi sonrası servise alınır. Birkaç gün içinde taburculuk mümkün olabilir. Çoğu hasta kısa sürede günlük yaşamına dönebilir.
TAVI Sonrası İyileşme Süreci ve Bakım
TAVI sonrası iyileşme süreci genellikle hızlı ve sorunsuz ilerler. Hastalar, işlemden sonra kısa bir süre hastanede kalır ve çoğu kişi birkaç gün içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Bununla birlikte, tam iyileşme süreci birkaç haftayı bulabilir. Bu dönemde hastaların düzenli kontrollerini aksatmaması ve doktorun önerdiği şekilde yaşam tarzı değişiklikleri yapması önemlidir. Sağlıklı bir beslenme düzeni, hafif fiziksel aktiviteler ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulması iyileşme sürecini destekler.
TAVI Avantajları ve Dezavantajları
TAVI’nin en büyük avantajlarından biri, açık kalp cerrahisi gerektirmemesi ve hastaların daha hızlı iyileşmesidir. Ayrıca, işlem sırasında daha az kanama ve komplikasyon riski bulunur. Ancak, TAVİ’nin de bazı riskleri vardır. Bunlar arasında, damar yaralanması, kanama, enfeksiyon, felç, kalp krizi veya yeni kapağın yerinden oynaması sayılabilir. Ancak bu riskler, açık ameliyata göre daha düşüktür. Komplikasyon olasılığı hasta özelinde değerlendirilir.
TAVI İşleminden Sonra Ne Yapılmalı?
TAVI işleminden sonra iyileşme sürecinde yaşam tarzı değişikliklerine dikkat edilmesi gerekir. Sağlıklı bir diyet, düzenli fiziksel aktivite ve sigara kullanımının bırakılması, TAVİ işleminden alınan sonucun uzun vadeli başarısını artırabilir. Doktorun önerdiği ilaçların düzenli olarak kullanılması da büyük önem taşır.
Sık Sorulan Sorular
Transkateter aort kapak implantasyonu işlemi ne kadar sürer?
İşlem genellikle 1-2 saat arasında tamamlanır. Lokal anestezi veya hafif sedasyon kullanıldığı için hasta ameliyat sonrası hızla uyanır. Hastanede kalış süresi çoğunlukla birkaç günü geçmez.
Transkateter aort kapak implantasyonu sonrası kan sulandırıcı kullanılır mı?
Biyolojik kapak kullanılan hastalarda genellikle ömür boyu kan sulandırıcı gerekmez. Ancak hastanın başka kalp sorunları (atrial fibrilasyon gibi) varsa doktor önerisiyle ilaç kullanımı devam edebilir.
Transkateter aort kapak implantasyonu kaç yaşına kadar yapılır?
Kesin bir yaş sınırı yoktur. İleri yaş (genellikle 75+), önemli bir kriter olsa da işlem, daha genç ancak cerrahi riski yüksek hastalara da uygulanabilir. Karar, bireysel sağlık durumuna göre verilir.
TAVI kapak ömrü ne kadardır?
Biyolojik kapakların ömrü ortalama 10-15 yıldır. Yaş, kapak yapısı ve hasta ömrü gibi faktörlere bağlı olarak bu süre değişebilir. Mekanik kapaklar daha dayanıklıdır ancak TAVİ’de genellikle biyolojik kapak tercih edilir.
Transkateter aort kapak implantasyonu sonrası spor yapılabilir mi?
Hafif egzersizler (yürüyüş, yüzme) işlemden birkaç hafta sonra doktor onayıyla başlanabilir. Ağır sporlar veya yarışmalı aktivitelerden kaçınılmalıdır. Fiziksel aktivite planı kişiye özel olarak belirlenir.
