Kalp kapak hastalıkları, kalpteki dört kapaktan birinin daralması (stenoz) veya tam kapanamaması (yetersizlik) sonucu ortaya çıkan yapısal bozukluklardır. Bu durum, kalbin kanı verimli şekilde pompalamasını engelleyerek zamanla kalp yetmezliğine yol açabilir. En sık etkilenen kapaklar mitral ve aort kapaklarıdır. Kapak hastalıkları yaşa bağlı kireçlenme, romatizmal ateş, enfeksiyonlar veya doğuştan gelen kapak bozuklukları gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Tedavi edilmezse nefes darlığı, çarpıntı, bayılma ve hatta ani kalp durması gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
- Kalpte kaç kapak bulunur?
- Kalp kapak hastalıkları kimlerde görülür?
- Kalp kapak hastalıklarının belirtileri nelerdir?
- Kalp kapak hastalıkları neden olur?
- Kalp kapak hastalıkları nasıl teşhis edilir?
- Kalp kapak hastalıkları nasıl tedavi edilir?
- Kalp kapağı tamiri ve değişimi nedir?
- Kateter yoluyla kapak tedavileri nelerdir?
- Kalp kapak hastalıkları ilerlerse ne olur?
- Kalp kapak hastalıklarından korunmak mümkün müdür?
Kalpte kaç kapak bulunur?
Kalpte dört ana kapak bulunur: mitral, trikuspit, aort ve pulmoner kapak. Kalp kapakçıkları kalbin odacıklarıyla damarlar arasında yer alır ve kanın doğru yönde akmasını sağlar. Her bir kapak, açılıp kapanarak kalp içinde ve kalpten çıkan kanın yönünü düzenler. Kapaklardaki yapısal bozukluklar, kanın geriye kaçmasına ya da ileriye zorlanarak geçmesine neden olur.
Kalp kapak hastalıkları kimlerde görülür?
Kalp kapak hastalıkları en sık yaşlı bireylerde, kalp kapakları zamanla yıprandığı için ortaya çıkar. Doğuştan kalp kapağı anormalliği olanlarda daha erken yaşta gelişebilir. Romatizmal ateş geçirmiş bireylerde ve bazı enfeksiyonlara maruz kalanlarda da kalp kapak hasarı gelişebilir. Böbrek yetmezliği, radyasyon tedavisi veya bazı genetik sendromlar da risk faktörüdür.
Kalp kapak hastalıklarının belirtileri nelerdir?
Kalp kapak hastalıkları genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
Nefes darlığı, özellikle eforla artan tarzda
Göğüste baskı veya ağrı hissi
Çabuk yorulma ve halsizlik
Ayaklarda veya karında şişlik
Kalp atımlarında düzensizlik hissi
Bayılma veya bayılacak gibi olma
Kalp kapak hastalıkları neden olur?
Kapak hastalıklarının başlıca nedenleri arasında yaşlanma, doğuştan gelen kapak bozuklukları ve romatizmal ateş yer alır. Kalp kapaklarına yönelik geçirilmiş enfeksiyonlar (örneğin endokardit) kapak yapısında kalıcı hasar oluşturabilir. Yüksek tansiyon ve kalp kası hastalıkları da kapaklara uzun vadede zarar verebilir.
Kalp kapak hastalıkları nasıl teşhis edilir?
Kalp kapak hastalığının tanısı, ayrıntılı muayene ve kalp seslerinin dinlenmesiyle başlar. Teşhiste en önemli yöntem ekokardiyografidir. Bu ultrason yöntemiyle kapakların yapısı ve hareketleri net şekilde değerlendirilir. Gerekli durumlarda transözofageal ekokardiyografi, kalp kateterizasyonu veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) de kullanılabilir.
Kalp kapak hastalıkları nasıl tedavi edilir?
Hafif kapak hastalıklarında düzenli takip ve ilaç tedavisi yeterli olabilir. Kapak yapısal olarak bozulmuşsa tamir edilmesi veya değiştirilmesi gerekir. Bazı durumlarda kapağın cerrahi olarak çıkarılıp yapay bir kapakla değiştirilmesi gerekebilir. Uygun hastalarda kapak tamiri veya TAVI gibi kateter yoluyla yapılan kapak değişimi yöntemleri de uygulanabilir.
Kalp kapağı tamiri ve değişimi nedir?
Kapak tamiri, özellikle mitral kapakta tercih edilen ve kapağın korunarak işlevinin iyileştirilmesini amaçlayan bir cerrahidir. Kapak değişimi ise bozulmuş kapağın çıkarılıp yerine biyolojik ya da mekanik yapay kapak yerleştirilmesidir. Biyolojik kapaklar zamanla yıpranabilir, mekanik kapaklar ise ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanımı gerektirir.
Kateter yoluyla kapak tedavileri nelerdir?
Kateter yoluyla uygulanan yöntemler, açık kalp ameliyatına uygun olmayan hastalar için geliştirilmiştir. En sık kullanılan yöntem TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu) olup aort darlığı tedavisinde kullanılır. Mitral kapak hastalıklarında da MitraClip gibi tekniklerle kapağın tamiri mümkündür. Bu işlemler genellikle kasıktan girilerek uygulanır.
Kalp kapak hastalıkları ilerlerse ne olur?
Tedavi edilmeyen kapak hastalıkları kalp yetersizliğine, ritim bozukluklarına ve kalpte büyümeye neden olabilir. İlerlemiş vakalarda akciğerlerde sıvı birikimi ve dolaşım bozuklukları görülebilir. Hastalığın ilerlemesini önlemek için düzenli kontrol ve uygun zamanda müdahale büyük önem taşır.
Kalp kapak hastalıklarından korunmak mümkün müdür?
Romatizmal ateş gibi enfeksiyonların erken tedavisi, endokardit riskinin azaltılması ve düzenli kalp kontrolleri ile bazı kapak hastalıklarının önüne geçilebilir. Yüksek tansiyon ve kolesterol gibi risk faktörlerinin kontrol altında tutulması da kapakların uzun süre sağlıklı kalmasına katkı sağlar.
Referans: Heart valve diseases
