ICD Nedir?
ICD (implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör), ani kalp durması riskini azaltmak amacıyla kalp ritmini izleyen ve gerektiğinde şok vererek tehlikeli ritim bozukluklarını düzelten özel bir kalp pilidir. Kalp kası zayıf olan veya ciddi ritim bozukluğu (örneğin ventriküler fibrilasyon gibi) geçirme riski bulunan kişilerde kalp durmasını önlemek için takılır. Köprücük kemiği yakınına cilt altına yerleştirilen bu cihaz, hastanın farkında bile olmadığı ritim bozukluklarını düzeltme yeteneğine sahiptir.
ICD Cihazı Ne İşe Yarar?
ICD cihazı kalbin elektriksel faaliyetini sürekli izler. Kalpte hayati tehlike oluşturan hızlı ritimler (ventriküler taşikardi ya da ventriküler fibrilasyon) tespit ettiğinde önce hızlı uyarılar göndererek ritmi düzeltmeye çalışır. Gerekirse elektrik şoku (defibrilasyon) verir ve kalbi normal ritmine döndürür. Bu işlemler hastayı bilinç kaybına uğratmadan, çoğu zaman birkaç saniye içinde gerçekleştirilir.
ICD Kimlere Takılır?
ICD cihazı şu hasta gruplarında önerilir:
- Daha önce ani kalp durması geçirmiş hastalar
- Kalp kası zayıf olan ve EF değeri düşük (LVEF ≤ %35) hastalar
- Ciddi ventriküler ritim bozukluğu tanısı konmuş olanlar
- Bazı kalıtsal ritim bozuklukları (örneğin Brugada sendromu, Uzun QT sendromu, ARVD gibi)
Bu hastalar için ICD, yaşam süresini uzatan ve ani ölüm riskini azaltan en etkili yöntemlerden biridir.
ICD Nasıl Takılır?
ICD takılması genellikle lokal anestezi altında yapılır. Göğsün üst kısmında küçük bir kesi açılır, ICD jeneratörü cilt altına yerleştirilir ve kalbe elektrotlar uzatılır. İşlem yaklaşık 1 saat sürer. Hasta çoğu zaman aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir. Takipte cihaz ayarları düzenli kontrol edilir.
Nelere Dikkat Edilmelidir?
ICD takıldıktan sonra ilk birkaç hafta boyunca abartılı kol hareketlerinden kaçınılması önemlidir. Özellikle pilin bulunduğu taraftaki kol yukarı doğru fazla kaldırılmamalı, günlük hayatın gerektirdiği ölçüde kullanılmalıdır. Yarada kızarıklık, şişlik, ateş gibi enfeksiyon bulguları gelişirse hekime başvurulmalıdır.
ICD cihazının görevi sadece gerektiğinde müdahale etmektir. Çalışmadığı zaman hastanın hareketlerine ya da hislerine bir etkisi yoktur. Güçlü manyetik alanlardan (büyük mıknatısların olduğu iş ortamları, endüstriyel kaynaklar) uzak durulmalı veya bu tür ortamlara girmeden önce doktora bilgi verilmelidir. Cep telefonu gibi cihazlar genellikle sorun yaratmaz, ancak pilin olduğu tarafta uzun süre taşınmaması önerilir.
Cihazın düzenli aralıklarla kontrol edilmesi gerekir. Bu kontroller genellikle 3 ila 6 ayda bir yapılır ve cihazın pil ömrü, elektrot durumu gibi bilgiler değerlendirilir. Pil ömrü ortalama 8–12 yıl arasında değişir. Artık daha uzun ömürlü piller de bulunmaktadır. 15-17 yıla kadar pil ömrü uzayabilmektedir. Pil bittiğinde cihazın jeneratörü değiştirilir, elektrotlar genellikle yerinde bırakılır.
ICD Türleri Nelerdir?
ICD (Implantable Cardioverter Defibrillator) sistemleri, ani kalp durmalarını önlemek amacıyla geliştirilmiş, tehlikeli ritim bozukluklarını algılayıp şok verebilen cihazlardır. Farklı klinik ihtiyaçlara göre çeşitli türlerde üretilirler:
Tek Odacıklı ICD
Bu sistemde elektrot yalnızca kalbin alt odacığına (sağ ventrikül) yerleştirilir. Genellikle kalp ritmi bozulduğunda defibrilasyon (şoklama) ve gerektiğinde pacing (uyarma) işlevi görür. Atriyal aktivite takibine ihtiyaç duyulmayan hastalarda tercih edilir.
Çift Odacıklı ICD
Bu cihaz, hem sağ atriyuma hem sağ ventriküle elektrot yerleştirerek kalbin üst ve alt odacıklarını birlikte izleyebilir. Doğal kalp ritmini daha iyi taklit ederek hastanın konforunu ve cihazın doğruluk oranını artırır. AV blok gibi durumlarda daha uygundur.
CRT-D (Kardiyak Resenkronizasyon Tedavisi + Defibrilatör)
Kalp yetmezliği olan ve kalp odacıkları arasında elektriksel gecikme bulunan hastalarda kullanılır. Sağ ve sol ventrikülleri senkron şekilde uyararak kalbin kasılma gücünü artırır. Aynı zamanda ani ritim bozukluklarına karşı defibrilasyon işlevi de sunar. En ileri teknolojiye sahip ICD türüdür.
Subkutan ICD (S-ICD)
Subkutan ICD, klasik ICD’lerden farklı olarak elektrotlarını kalbin içine değil, cilt altına (genellikle göğüs kemiği kenarına) yerleştirir. Kalbin içine ya da toplardamar sistemine girilmez.
S-ICD’ler yalnızca şok (defibrilasyon) özelliği taşır. Yani kalp ritmini sürekli izlemez ya da yavaşladığında uyarı (pacing) vermez. Bu nedenle, kalp ritmi normal olan ancak hayati risk taşıyan ani ritim bozuklukları (ventriküler taşikardi veya ventriküler fibrilasyon) açısından risk altında olan hastalar için uygundur. Örneğin, genetik kalp hastalığı olan genç bireylerde veya yapısal kalp hastalığı olmayan ama ani ölüm riski taşıyan hastalarda S-ICD tercih edilebilir.
Hasta için En Uygun ICD Cihazı Nasıl Belirlenir?
Cihaz seçimi, hastanın kalp ritmi, yapısal kalp hastalığı olup olmaması, eşlik eden kalp yetmezliği durumu ve yaşam tarzı gibi faktörlere göre kardiyolog tarafından belirlenir. Gerekirse elektrofizyolojik çalışma (EPS) ile ritim analizi yapılır.
ICD ve Normal Kalp Pili Arasındaki Fark Nedir?
ICD ve normal kalp pili (pacemaker), her ikisi de vücuda kalıcı olarak yerleştirilen elektronik cihazlardır. Ancak görevleri ve kullanım amaçları birbirinden farklıdır. Normal kalp pili, kalp ritminin çok yavaşladığı durumlarda devreye girerek kalbi uyarır. Yani yavaş çalışan bir kalbi hızlandırmak için tasarlanmıştır.
Buna karşılık ICD cihazı, sadece yavaşlamaya değil, özellikle hayati tehlike yaratabilecek tehlikeli hızlı ritim bozukluklarına karşı müdahale etmek üzere tasarlanmıştır. Kalpte ani gelişen, kalp durmasına yol açabilecek tehlikeli ritimleri algıladığında, ya ritmi hızla düzene sokan uyarılar verir ya da gerekirse güçlü bir elektrik şoku uygulayarak kalbin normal ritmine dönmesini sağlar.
Referans: ICD
