Koroner Arter Hastalığı Nedir?
Koroner arter hastalığı (KAH), kalbi besleyen damarların daralması veya tıkanması sonucu kalp kasına yeterli oksijenin ulaşamamasıyla ortaya çıkan ciddi bir kalp rahatsızlığıdır. En sık nedeni damar sertliği (ateroskleroz) olup, uzun süre belirti vermeden ilerleyebilir. Bu nedenle erken fark edilmesi hayati önem taşır.
Koroner arter hastalığı genellikle göğüs ağrısı (anjina), eforla gelen nefes darlığı ya da yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak bazı hastalarda ani kalp krizi ile ilk bulgu ortaya çıkabilir. Bu yüzden risk faktörlerine sahip kişilerde düzenli kontrol önemlidir.
Koroner Arter Hastalığı Neden Olur?
Koroner arter hastalığının temel nedeni damarların iç yüzeyinde kolesterol ve yağ birikimine bağlı plak oluşumudur. Bu plaklar zamanla damarı daraltır, hatta tamamen tıkayabilir. En sık görülen risk faktörleri:
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Diyabet
- Sigara kullanımı
- Ailede erken yaşta kalp hastalığı öyküsü
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Obezite ve sağlıksız beslenme
- Uzun süreli stres
Belirtileri Nelerdir?
Koroner arter hastalığı belirtileri, damar tıkanıklığının derecesine göre değişebilir. En sık görülen belirtiler:
- Göğüs ortasında sıkışma veya baskı hissi
- Sol kola, boyna, çeneye ya da sırta yayılan ağrı
- Eforla gelen nefes darlığı
- Ani başlayan yorgunluk
- Kalp krizi durumunda terleme, bulantı, çarpıntı ve bayılma hissi
Bazı hastalarda “sessiz” seyredebilir; özellikle diyabetli kişilerde ağrısız kalp krizi görülme riski daha yüksektir.
Koroner Arter Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın tanısı için kullanılan başlıca yöntemler:
- EKG (elektrokardiyografi)
- Efor testi
- Ekokardiyografi (kalp ultrasonu)
- Anjiyografi (koroner damarların görüntülenmesi)
- Gerekirse ileri görüntüleme yöntemleri (BT anjiyo, MR)
Koroner Arter Hastalığı Tedavisi Nasıldır?
Tedavi, hastalığın evresine ve hastanın genel durumuna göre planlanır. Temel hedef damar tıkanıklığını önlemek, mevcut hasarı sınırlamak ve yeni atakları engellemektir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sigaranın bırakılması, sağlıklı beslenme, kilo kontrolü, düzenli egzersiz
- İlaç tedavisi: Tansiyon, kolesterol ve pıhtı önleyici ilaçlar
- Girişimsel işlemler: Balon anjiyoplasti ve stent takılması
- Cerrahi tedavi: Gerekirse bypass ameliyatı uygulanabilir
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Göğüste sıkışma, baskı hissi, sol kola veya çeneye yayılan ağrı, nefes darlığı veya ani yorgunluk hissediyorsanız zaman kaybetmeden bir kardiyoloji uzmanına başvurmalısınız. Kalp krizi riski taşıyan bireylerde erken tanı hayat kurtarıcı olabilir.
Referans: Coronary artery disease
