Kalp Ritim Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Normal Kalp Ritmi Mekanizması
Normal Kalp Ritmi Mekanizması. Bu elektriksel sistemde meydana gelen hasarlar kalp ritim bozukluğu yani aritmi olarak adlandırılır.

Kalp ritim bozukluğu veya tıbbi adıyla aritmi, kalp atışlarının düzensiz, çok hızlı ya da çok yavaş olmasıdır. Bu durum çarpıntı, yorgunluk, baş dönmesi ve bayılma gibi şikayetlere yol açabilir. Bazı ritim bozuklukları, inme, kalp yetmezliği, ani kalp durması ve ölüm gibi ciddi durumlara neden olabileceği için önemlidir. Stres, genetik yatkınlık, kalp hastalıkları ve bazı ilaçlar ritim bozukluğuna sebep olabilir. Özellikle ileri yaş, yüksek tansiyon ve diyabet riski artırır.

Kalp Ritim Bozukluğu Nedir?

Kalp ritim bozukluğu (aritmi), kalbin normal atış düzeninin bozulduğu ve çok hızlı (taşikardi), çok yavaş (bradikardi) veya düzensiz şekilde attığı bir durumdur. Bu bozukluk, kalbin elektriksel sistemindeki sorunlardan kaynaklanır ve kalbin vücuda yeterli kan pompalamasını engelleyebilir.

Kalp Ritim Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Kalp ritim bozukluğu belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En sık görülen belirti olan kalp çarpıntısı, genellikle kalbin yarıştığı, çırpındığı, çarptığı bir his şeklinde tanımlanır. Buna ek olarak göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi, sersemlik, yorgunluk, halsizlik ve bazı durumlarda bayılma (senkop) görülebilir. Bazı hastalarda hiçbir belirti olmayabilir ve ritim bozukluğu rutin kontroller sırasında veya başka bir nedenle çekilen EKG’de tesadüfen saptanabilir.

Genel olarak kalp ritim bozukluğu belirtileri şunlardır:

  • Kalpte çarpıntı veya düzensiz atış hissi
  • Göğüste sıkışma veya ağrı
  • Baş dönmesi ve bayılma hissi
  • Nefes darlığı ve solunumda zorlanma
  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Aşırı terleme ve huzursuzluk
  • Endişe ve panik hissi
  • Bayılma veya bilinç kaybı
  • Nadir durumlarda ani kalp durması

Özellikle bayılma, göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi belirtilerden biri veya birkaçı ortaya çıkarsa, hemen bir doktora başvurmalısınız. Ayrıca, bu belirtiler şiddetli hale gelir veya uzun süre devam ederse, mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır.

Kalp Ritim Bozukluğu Neden Olur?

Kalp ritim bozukluğu, kalbin elektriksel sistemindeki bozulmalar nedeniyle ortaya çıkar. Bu bozulmalara koroner arter hastalığı, geçirilmiş kalp krizi, yüksek tansiyon, daha önce kalp ameliyatı olmak ve kalp kapak hastalıkları neden olabilir. Bunun yanı sıra tiroid bezi hastalıkları, uyku apnesi, elektrolit dengesizlikleri, aşırı kafein tüketimi, stres, uykusuzluk ve bazı ilaçlar da ritim bozukluğunu tetikleyebilir. Fazla kilo, hareketsiz yaşam tarzı, sigara ve alkol kullanımı aritmiler için risk faktörleri arasındadır.

Kalp ritim bozukluğu, aritmi nedenleri şunlar olabilir:

  • Kalp hastalıkları (koroner arter hastalığı, kalp kapak hastalıkları)
  • Kalp krizi sonrası hasar
  • Uyku apnesi
  • Hipertansiyon (Yüksek tansiyon)
  • Tiroid bozuklukları
  • Elektrolit dengesizlikleri
  • Stres
  • Yorgunluk
  • Kafein veya alkol tüketimi
  • Yasadışı madde kullanımı
  • Bazı ilaçların yan etkileri
  • Geçirilmiş kalp ameliyatı
  • Genetik faktörler

Kalp Ritim Bozukluğu Türleri Nelerdir?

Taşikardi (Hızlı Kalp Atışı)

Kalp atış hızının dakikada 100 atımdan fazla olması durumudur.

  • Sinüs Taşikardisi: Normal kalp ritminin hızlanmasıdır. Egzersiz, stres, ateş gibi durumlarla ortaya çıkabilir. Genellikle zararsızdır.
  • Supraventriküler Taşikardi (SVT): Kalbin üst odacıklarından kaynaklanan ani başlayan hızlı ritimdir. Çarpıntı ve baş dönmesi yapabilir.
  • Atriyal Fibrilasyon (AF): En sık görülen ritim bozukluğudur. Kalbin üst odacıkları düzensiz ve hızlı kasılır. İnme riskini artırır.
  • Atriyal Flutter: Kalbin üst odacıklarının düzenli ama çok hızlı kasılmasıdır. AF’ye benzer belirtiler gösterir.

Bradikardi (Yavaş Kalp Atışı)

Kalp atış hızının dakikada 60 atımdan az olması durumudur. Alt türleri şunlardır. Sinüs bradikardisi ve kalp bloğu olmak üzere iki alt türü vardır.

  • Sinüs Bradikardisi: Normal kalp ritminin yavaşlamasıdır. Sporcularda normal olabilir, ancak bazen kalp bloğu gibi ciddi nedenlere bağlı olabilir.
  • AV Blok (Kalp Bloğu): Kalbin üst ve alt odacıkları arasındaki elektriksel iletimin yavaşlaması veya kesilmesidir. Kalp pili gerektirebilir.

Ventriküler Ritim Bozuklukları

Kalbin alt odaları olan karıncıklardan kaynaklanan ciddi ritim bozukluklarıdır. Ventriküler taşikardi ve ventriküler fibrilasyon olmak üzere iki alt türü vardır.

  • Ventriküler Taşikardi: Kalbin alt odacıklarından kaynaklanan tehlikeli bir ritim bozukluğudur. Acil müdahale gerektirir.
  • Ventriküler Fibrilasyon: En tehlikeli ritim bozukluğudur. Kalbin alt odacıkları titrer ve etkili pompalama yapamaz. Ani kalp durmasına neden olabilir.

Erken Atımlar (Ekstrasistoller, Erken Vurular)

Kalbin normal atışı dışında zamanından önce gelen ekstra kalp atışlarıdır. Atriyal ve ventriküler erken vurular olmak üzere iki alt türü vardır.

  • Atriyal Erken Vurular: Kalbin üst odacıklarından kaynaklanan erken atımlardır. Genellikle zararsızdır.
  • Ventriküler Erken Vurular: Kalbin alt odacıklarından kaynaklanan erken atımlardır. Sık görülürse inceleme gerektirir.

Kalp Ritim Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis sürecinde öncelikle hastanın detaylı tıbbi öyküsü alınır ve fizik muayene yapılır. Elektrokardiyografi (EKG) en temel tanı yöntemidir ve kalbin elektriksel aktivitesini gösterir. Holter cihazı ile 24-48 saat boyunca kalp ritmi izlenebilir. Efor testi, ekokardiyografi ve kan testleri de tanı sürecinde kullanılan diğer yöntemlerdir. Bazı durumlarda elektrofizyolojik çalışma gibi ileri tetkikler de gerekebilir.

Kalp Ritim Bozukluğu Riskleri Nelerdir?

Her kalp ritim bozukluğu tehlikeli değildir, ancak bazıları tedavi edilmediğinde kan pıhtılaşması, inme, kalp yetmezliği, organ hasarları, ani kalp durması ve ölümle sonuçlanabilir. Ayrıca, ritim bozuklukları sürekli yorgunluk, halsizlik, çarpıntı ve nefes darlığı gibi şikayetlere yol açarak kişinin günlük yaşamını zorlaştırabilir. Bu durum, hem fiziksel hem de ruhsal olarak yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Kalp Ritim Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ritim bozukluğu tedavisi, ritim bozukluğunun türüne ve nedenine göre belirlenir. Tedavi seçenekleri arasında altta yatan nedenin tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri, antiaritmik ilaçlar, beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri, ablasyon tedavisi, kalp pili veya ICD takılması ve cerrahi müdahaleler yapılabilir. Ablasyon gelişen teknoloji ile birlikte çoğu ritim bozukluğunda ya ilk tedavi seçeneği ya da erken dönemde düşünülmesi gereken bir tedavidir.

Tüm bu tedavilerin başarılı olması için yaşam tarzı değişiklikleri de çok önemlidir. Sigarayı bırakmak, alkol ve kafeini azaltmak, düzenli egzersiz yapmak, stresten uzak durmak ve düzenli uyumak kalp ritim bozukluğuna iyi gelen yöntemlerdir. Sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü de ritim bozukluğunu kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

Acil durumlarda ne yapılmalı?

Kalp ritim bozukluklarında bazı belirtiler acil müdahale gerektirir. Göğüste şiddetli ağrı, baskı veya sıkışma hissi oluşması durumunda vakit kaybetmeden tıbbi yardım alınmalıdır. Nefes almakta güçlük çekilmesi, ani bayılma yaşanması da acil müdahale gerektiren durumlardır. Aniden başlayan şiddetli baş dönmesi ve süreklilik gösteren veya giderek şiddetlenen çarpıntı hissi, kalp ritmi ile ilgili ciddi bir sorunun işareti olabilir. Bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı veya acil sağlık hizmetleri (112) aranmalıdır.

Kalp Ritim Bozuklukları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kalp ritim bozukluğu hangi yaşlarda görülür?

Her yaşta ortaya çıkabilir, ancak ileri yaşlarda görülme sıklığı artar. Genç bireylerde genetik faktörler, stres veya tiroid problemleri etkili olabilir.

Kalp ritim bozukluğu ölümcül müdür?

Ciddi vakalarda (örneğin ventriküler fibrilasyon) ölüm riski taşıyabilir. Ancak çoğu ritim bozukluğu, uygun tedavi ile yönetilebilir.

Kalp ritim bozukluğu ilerler mi?

Kalp ritim bozukluklarının bazıları ilerleyicidir. Bunlardan en önemlisi atriyal fibrilasyondur. Tanı konulduğu andan itibaren ilerlemesini yavaşlatmak ve durdurmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmalısınız. Ayrıca daha erken ablasyon daha yüksek başarı oranı demektir. Ventriküler aritmilerde (ventriküler taşikardi gibi) altta yatan hastalık ilerlerse ritim bozukluğu da ilerleyebilir.

Kalp ritim bozukluğu olan biri normal bir yaşam sürdürebilir mi?

Evet, çoğu hasta uygun tedavi ve takip ile normal bir yaşam sürdürebilir. Ancak, bazı yaşam tarzı değişiklikleri gerekebilir.

Kalp ritim bozukluğu nüksetme olasılığı var mıdır?

Evet, bazı ritim bozuklukları tekrarlayabilir. Düzenli takip ve tedaviye uyum, nüksetme riskini azaltmaya yardımcı olur.

Kalp ritim bozukluğu hamileliği etkiler mi?

Bazı ritim bozuklukları hamilelikte daha sık görülebilir veya mevcut durum kötüleşebilir. Hamilelik planlıyorsanız veya hamileyseniz, doktorunuzla görüşmeniz çok önemlidir.

Kalp ritim bozukluğu kendiliğinden düzelir mi?

Kalp ritim bozukluğu bazen kendiliğinden düzelebilir, özellikle stres, kafein veya yorgunluk gibi geçici nedenlere bağlı ise. Ancak altta yatan ciddi bir kalp problemi varsa, kendiliğinden düzelmesi beklenmemeli ve mutlaka doktora başvurulmalıdır. Düzenli tekrarlayan veya uzun süren ritim bozuklukları için tıbbi değerlendirme şarttır.

Ritim bozukluğu ile egzersiz yapılabilir mi?

Evet, ancak egzersiz türü ve yoğunluğu doktor tarafından belirlenmelidir. Aşırı yoğun egzersizler bazı hastalar için tehlikeli olabilir.

Kalp ritim bozukluğu çocuklarda görülür mü?

Evet, çocuklarda genellikle doğuştan gelen kalp kusurlarına veya genetik faktörlere bağlı olarak görülebilir.

Aritmi nedir?

Aritmi, kalp ritim bozukluğunun tıp dilindeki adıdır.

Referans: Arrhythmias

Facebook
Twitter
Email
WhatsApp