Elektriksel Kalp Hastalıkları Nedir?
Elektriksel kalp hastalıkları, yapısal kalp hastalığının olmadığı durumlarda ortaya çıkan elektriksel bozuklukları ifade eder. Özellikle çocuklarda ve gençlerde sebepsiz ani ölümlerle ilişkilendirilebilir. Çarpıntı, bayılma, egzersiz sırasında nefes darlığı ve bilinç kaybı en sık görülen belirtilerdir. En önemlileri şunlardır:
- Brugada sendromu
- Uzun QT sendromu (Long QT)
- Kısa QT sendromu (Short QT)
- Katekolaminerjik polimorfik ventriküler taşikardi (CPVT)
Brugada Sendromu Nedir?
Brugada sendromu, kalp elektriksel sistemini etkileyen genetik bir durumdur. EKG üzerinde özellikle sağ ventrikül bölgesinde karakteristik ST segmenti yükselmeleri ile kendini gösterir. EKG’de karakteristik değişiklikler gösterir. Hastaların çoğu belirti vermeyebilir ve tanı genellikle rutin kontroller sırasında veya aile taraması ile konur. Genetik geçişlidir. Tedavide ICD (kalp içi defibrilatör) kullanılabilir. Brugada sendromu SCN5A genindeki mutasyon sonucu sodyum kanal fonksiyonunun bozulmasıyla ortaya çıkar.
SCN5A geni, insan vücudunda kalbin elektriksel aktivitesinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynayan bir genetik yapıdır. Bu gen, kalp kasındaki sodyum kanallarının işlevini düzenler. Sodyum kanalları, kalp hücrelerinde elektriksel sinyallerin iletilmesine ve düzenli bir kalp ritminin sağlanmasına yardımcı olur.
Brugada sendromu belirtileri:
- Bayılma veya bayılacakmış gibi olma
- Özellikle gece ortaya çıkan nefes darlığı
- Çarpıntı
- Uykuda ani kalp durması
Uzun QT Sendromu Nedir?
Uzun QT sendromu, kalp elektriksel uyarı sisteminin normalden daha uzun sürede toparlanması durumudur. Bu durum, kalp atışlarının yavaşlamasına veya düzensizleşmesine yol açabilir. Bazı kişilerde çarpıntı, bayılma ya da ani kalp durması riski görülebilir. Genellikle aileden geçen genetik bir durum olduğundan, aile geçmişinde benzer durumlar varsa düzenli kontroller önerilir.
Özellikle yüzme, ani sesler veya duygusal stres durumlarında tehlikeli olabilir. Bazı ilaçlar QT süresini daha da uzatabilir. Tedavide beta blokerler kullanılır ve yüksek riskli hastalarda ICD takılabilir. Uzun QT sendromu kalp kası hücrelerindeki iyon kanallarını etkileyen genetik mutasyonlar sonucu oluşur.
Uzun QT sendromu belirtileri:
- Ani başlayan çarpıntı atakları
- Egzersiz sırasında bayılma
- Yüzme sırasında nöbet
- Kalp durması
Kısa QT Sendromu Nedir?
Kısa QT sendromu, kalp elektriksel uyarı sisteminin normalden daha hızlı toparlanmasıyla karakterizedir. Bu durum, kalp atışlarının çok hızlı ve düzensiz olmasına neden olabilir. Bazı kişilerde çarpıntı, bayılma veya ritim bozuklukları gibi belirtiler görülebilir. Nadir rastlanan bu durumdur.
EKG’de QT mesafesinin kısalması ile tanınır. Ani kardiyak ölüm riski yüksektir ve her yaşta görülebilir. Antiaritmik ilaçlar tedavide kullanılabilir. Kısa QT sendromu potasyum kanallarını etkileyen genetik mutasyonlar sonucu gelişir.
Kısa QT sendromu belirtileri:
- Çarpıntı
- Baş dönmesi
- Bayılma
- Ani kalp durması
Katekolaminerjik Polimorfik Ventriküler Taşikardi
Katekolaminerjik polimorfik ventriküler taşikardi (CPVT), genetik kökenli, nadir görülen bir ritim bozukluğudur. Fiziksel aktivite, stres veya heyecan gibi durumlarda vücutta artan adrenalin (katekolaminler) seviyeleri, kalpte tehlikeli derecede hızlı ve düzensiz atımlara yol açar. Bu durum çarpıntı, baş dönmesi, bayılma gibi belirtilerle kendini gösterebilir ve tedavi edilmediğinde ani kalp durmasına neden olabilir.
CPVT, genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar ve ailede ani kalp ölümü öyküsü olan bireylerde daha sık görülür. Tedavide beta blokerler kullanılır ve yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir. Yüksek riskli hastalarda ICD takılabilir. Katekolaminerjik polimorfik ventriküler taşikardi kalpte kalsiyum dengesini düzenleyen proteinlerdeki genetik mutasyonlar sonucu ortaya çıkar.
Katekolaminerjik polimorfik ventriküler taşikardi belirtileri:
- Egzersiz sırasında çarpıntı
- Duygusal stresle tetiklenen bayılmalar
- Baş dönmesi
- Nöbet benzeri aktivite
- Ani kardiyak arrest
Bu hastalıkların ortak özelliği, yapısal olarak normal bir kalpte elektriksel bozukluklar görülmesi ve ani kardiyak ölüm riski taşımasıdır. Ailede açıklanamayan ani ölüm öyküsü olan kişilerin mutlaka kardiyolojik değerlendirmeden geçmesi önerilir.
Referans: Electrical Heart Disease
