Elektrofizyolojik çalışma (EFÇ, EPS), kalp ritim bozukluklarının nedenini ve yerini belirlemek için kalbin elektriksel sisteminin incelendiği tanısal bir kateter işlemidir. Genellikle çarpıntı, bayılma veya ani ritim düzensizlikleri yaşayan kişilerde uygulanır. İnce kateterlerle kalbin içinden elektriksel kayıtlar alınarak ritmin kaynağı değerlendirilir. EPS sırasında tespit edilen ritim bozuklukları, aynı seansta ablasyon yöntemiyle tedavi edilebilir.
Elektrofizyolojik çalışma nedir?
Elektrofizyolojik çalışma, kalbin elektriksel iletim sistemini değerlendirmek amacıyla yapılan özel bir tanı yöntemidir. Kateterler aracılığıyla kalbin iç yüzeylerinden elektriksel kayıtlar alınır ve yapay uyarılar verilerek ritim bozuklukları tetiklenmeye çalışılır. Bu sayede anormal ritimlerin kaynağı ve iletim yolu belirlenebilir. Ritim bozukluğu yaşayan hastalarda doğru tanıyı koymak için kullanılır.
Elektrofizyolojik çalışma neden yapılır?
Elektrofizyolojik çalışma, nedeni açıklanamayan bayılmalar, çarpıntılar veya EKG’de görülen şüpheli bulguların değerlendirilmesi için yapılır. AVNRT, WPW sendromu, SVT, atriyal taşikardi ve ventriküler taşikardi gibi ritim bozukluklarının teşhisinde kullanılır. Ayrıca ICD kararı öncesi risk değerlendirmesi yapılması gereken hastalarda da tercih edilir. Tedaviye karar vermede yönlendirici rol oynar.
Elektrofizyolojik çalışma nasıl yapılır?
İşlem, steril koşullarda, genellikle lokal anestezi altında kasık damarından girilerek yapılır. İnce kateterler kalbe yönlendirilir ve özel cihazlarla kalbin elektriksel aktivitesi kaydedilir. Uyarılar verilerek ritim bozukluğu tetiklenmeye çalışılır ve gözlemlenir. İşlem süresi genellikle 30-90 dakika arasında değişir ve çoğu zaman aynı gün taburculuk mümkündür.
EPS ile hangi ritim bozuklukları teşhis edilir?
EPS sırasında sıklıkla supraventriküler taşikardi (SVT), atriyal flutter, atriyal fibrilasyon, ventriküler taşikardi ve bazı bradikardiler saptanabilir. Özellikle genç yaşta başlayan, aniden gelen ve kısa süren çarpıntıların nedenini ortaya koymada oldukça etkilidir.
EPS sırasında ablasyon yapılır mı?
Elektrofizyolojik çalışma çoğu zaman ablasyon tedavisiyle birlikte planlanır. Önce EPS ile ritim bozukluğunun kaynağı kesin olarak belirlenir. Ardından, gerekliyse aynı seansta ablasyon uygulanarak anormal elektriksel odağın ısı ya da dondurma yöntemiyle etkisiz hale getirilmesi sağlanır. Bu yöntemle ritim bozuklukları kalıcı olarak tedavi edilebilir.
Elektrofizyolojik çalışma riskli midir?
EPS genellikle güvenli bir işlemdir ve ciddi komplikasyon oranı düşüktür. Nadir durumlarda kanama, damar yaralanması veya ritim problemlerinde görülebilir. İşlem öncesi gerekli hazırlıklar yapılır ve işlem sırasında kalp ritmi sürekli olarak izlenir. Uzman bir elektrofizyoloji ekibi tarafından yapıldığında riskler minimum düzeydedir.
EPS sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
İşlem sonrasında birkaç saat boyunca yatak istirahati önerilir. Kateter giriş yerinde hafif ağrı veya morluk olabilir. Genellikle aynı gün taburcu olunur ve birkaç gün ağır fiziksel aktiviteden kaçınılması gerekir.
Sık Sorulan Sorular
EPS anjiyo mu?
Hayır, EPS işlemi anjiyografi laboratuvarında yapılır ancak anjiyografi işlemi değildir. Anjiyografi, kalbi besleyen damarları incelemek için yapılırken, EPS ritim bozukluklarını teşhis ve tedavi etmeye yönelik bir işlemdir.
EPS işlemi ağrılı mıdır?
Elektrofizyolojik çalışma sırasında genellikle ağrı hissedilmez. İşlem lokal anestezi altında yapılır ve hasta uyanık olur. Kateter giriş bölgesinde hafif bir baskı veya rahatsızlık hissi olabilir. İşlem boyunca kalp ritmi izlenirken bazı hastalarda kısa süreli çarpıntı hissi oluşabilir.
EPS sonuçları ne zaman belli olur?
EPS sonuçları işlem sırasında anında değerlendirilir. Ritim bozukluğu varsa, tipi ve kaynağı net şekilde ortaya konur. Gerekirse aynı seansta ablasyon uygulanarak tedavi de yapılabilir. Hastaya işlem sonrası sonuçlar detaylı şekilde anlatılır.
EPS işlemi tekrarlanabilir mi?
Gerekli durumlarda EPS işlemi tekrar edilebilir. Özellikle ilk işlemde ritim bozukluğu tetiklenemediyse ya da zaman içinde yeni bir ritim sorunu geliştiyse ikinci bir EPS planlanabilir. İşlemin tekrarlanması hastanın kliniğine ve ritim bozukluğunun seyrine göre değerlendirilir.
EPS işlemi ne kadar sürer?
İşlem süresi ortalama 30 ile 90 dakika arasında değişir. Ritim bozukluğunun türü ve ablasyon yapılıp yapılmayacağı süreyi etkiler. İşlem sonrası hastalar birkaç saat gözlem altında tutulur ve çoğu zaman aynı gün taburcu edilir.
Referans: Electrophysiological Study
